Patenty, licencje, uprawnienia i certyfikaty żeglarskie od A do Z

Zastanawiasz się jakich uprawnień, certyfikatów lub patentów potrzebujesz do czarteru jachtu? W tym artykule podsumowaliśmy temat patentów wymaganych przez firmy czarterowe w Polsce, w Europie i na świecie.

Przedstawiamy listę poruszanych tematów:

  1. Patenty i licencje żeglarskie w Polsce
  2. Uprawnienia operatora łączności SRC i LRC
  3. Międzynarodowe licencje i certyfikaty żeglarskie
  4. Chorwacja licencja Voditelj Brodice

Patenty żeglarskie w Polsce

Dokumentami kwalifikacyjnymi potwierdzającymi posiadanie uprawnień do uprawiania turystyki wodnej na jachtach żaglowych o długości kadłuba powyżej 7,5 m lub motorowych o mocy silnika powyżej 10 kW są następujące patenty:

Żeglarz jachtowy

Patent żeglarza jachtowego uzyskuje osoba, która:
1) ukończyła 14. rok życia;
2) zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności.

Osoba posiadająca patent żeglarza jachtowego jest uprawniona do prowadzenia jachtów żaglowych:
1) po wodach śródlądowych;
2) o długości kadłuba do 12 m po morskich wodach wewnętrznych oraz pozostałych wodach morskich w strefie do 2 Mm od brzegu, w porze dziennej.

Jachtowy sternik morski

Patent jachtowego sternika morskiego uzyskuje osoba, która:
1) ukończyła 18. rok życia;
2) odbyła co najmniej dwa rejsy po wodach morskich w łącznym czasie co najmniej 200 godzin żeglugi;
3) zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności.

Osoba posiadająca patent jachtowego sternika morskiego jest uprawniona do prowadzenia jachtów żaglowych:
1) po wodach śródlądowych;
2) o długości kadłuba do 18 m po wodach morskich.

Kapitan jachtowy

Patent kapitana jachtowego uzyskuje osoba, która:
1) posiada patent jachtowego sternika morskiego;
2) po uzyskaniu patentu jachtowego sternika morskiego odbyła co najmniej sześć rejsów po wodach morskich w łącznym czasie co najmniej 1200 godzin żeglugi, w tym co najmniej 400 godzin samodzielnego prowadzenia jachtu o długości kadłuba powyżej 7,5 m, oraz odbyła co najmniej jeden rejs powyżej 100 godzin żeglugi na jachcie o długości kadłuba powyżej 20 m oraz jeden rejs powyżej 100 godzin żeglugi po wodach pływowych z zawinięciem do co najmniej dwóch portów pływowych.

Osoba posiadająca patent kapitana jachtowego jest uprawniona do prowadzenia jachtów żaglowych po wodach śródlądowych i morskich.

Sternik motorowodny

Patent sternika motorowodnego uzyskuje osoba, która:
1) ukończyła 14. rok życia;
2) zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności.

Osoba posiadająca patent sternika motorowodnego jest uprawniona do prowadzenia jachtów motorowych:
1) po wodach śródlądowych;
2) o długości kadłuba do 12 m po morskich wodach wewnętrznych oraz pozostałych wodach morskich w strefie do 2 Mm od brzegu, w porze dziennej.

Osoby w wieku poniżej 16. roku życia mogą realizować swoje uprawnienia na jachtach motorowych o mocy silnika do 60 kW.

Motorowodny sternik morski

Patent motorowodnego sternika morskiego uzyskuje osoba, która:
1) ukończyła 18. rok życia;
2) odbyła co najmniej dwa rejsy po wodach morskich w łącznym czasie co najmniej 200 godzin żeglugi;
3) zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności.

Osoba posiadająca patent motorowodnego sternika morskiego jest uprawniona do prowadzenia jachtów motorowych:
1) po wodach śródlądowych;
2) o długości kadłuba do 18 m po wodach morskich.

Kapitan motorowodny

Patent kapitana motorowodnego uzyskuje osoba, która:
1) posiada patent motorowodnego sternika morskiego;
2) po uzyskaniu patentu motorowodnego sternika morskiego odbyła co najmniej sześć rejsów po wodach morskich w łącznym czasie co najmniej 1200 godzin żeglugi, w tym co najmniej 400 godzin samodzielnego prowadzenia jachtu o długości kadłuba powyżej 7,5 m, oraz odbyła co najmniej jeden rejs powyżej 100 godzin żeglugi na jachcie o długości kadłuba powyżej 20 m oraz jeden rejs powyżej 100 godzin żeglugi po wodach pływowych z zawinięciem do co najmniej dwóch portów pływowych.

Osoba posiadająca patent kapitana motorowodnego jest uprawniona do prowadzenia jachtów motorowych po wodach śródlądowych i morskich.

Mechanik motorowodny

Patent mechanika motorowodnego uzyskuje osoba, która:
1) posiada patent potwierdzający kwalifikacje do uprawiania turystyki wodnej na jachtach motorowych;
2) zaliczyła staż w wymiarze co najmniej 400 godzin żeglugi przy obsłudze siłowni o mocy co najmniej 147,2 kW, w tym co najmniej 100 godzin żeglugi przy obsłudze siłowni o mocy większej niż 441 kW;
3) zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności.

Osoba posiadająca patent mechanika motorowodnego jest uprawniona do pełnienia funkcji kierownika maszyn na jachtach motorowych.

Licencje żeglarskie w Polsce

Poza tym można uzyskać dodatkowe uprawnienia pozwalające na holowanie obiektów za jachtem. Dokumentami kwalifikacyjnymi potwierdzającymi posiadanie uprawnień do uprawiania turystyki wodnej na jachtach motorowych o mocy silnika powyżej 10 kW są następujące licencje:

Licencja do holowania narciarza wodnego lub innych obiektów pływających

Licencję do holowania narciarza wodnego lub innych obiektów pływających służących do uprawiania sportu lub rekreacji, z wyłączeniem jachtów żaglowych i jachtów motorowych uzyskuje osoba, która:
1) ukończyła 18. rok życia;
2) posiada co najmniej patent sternika motorowodnego;
3) zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności.

Licencja do holowania statków powietrznych

Licencję do holowania statków powietrznych uzyskuje osoba, która:
1) ukończyła 18. rok życia;
2) posiada co najmniej patent sternika motorowodnego;
3) zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności.

Uprawnienia operatora łączności SRC i LRC

W przypadku jachtów czarterowych, które zazwyczaj operują w obszarze morskim A1, zalecane jest uzyskanie uprawnień SRC do obsługi radiostacji morskich. Jednak dla jednostek pływających poza obszarem A1, czyli w obszarach A2, A3 i A4, konieczne jest posiadanie świadectwa LRC.

SRC – Short Range Certificate

Świadectwa operatora łączności bliskiego zasięgu (SRC) pozwalają na obsługę radiowych urządzeń używanych na statkach morskich, które nie należą do statków podlegających Konwencji SOLAS i operują na morzu w obszarze A1. Te urządzenia radiowe korzystają z częstotliwości i technik komunikacji zgodnych z Globalnym Systemem Nadzoru nad Radiowym Łączem Morskim (GMDSS). Licencja ta jest wymagana między innymi przy czarterze jachtu w Chorwacji.

LRC – Long Range Certificate

Uprawnienia operatora łączności dalekiego zasięgu (LRC), umożliwiające obsługę radiowych urządzeń stosowanych w ramach Globalnego Systemu Nadzoru nad Radiowym Łączem Morskim (GMDSS) na statkach morskich, które nie są objęte przepisami Konwencji SOLAS (takie jak jachty i żaglowce), obowiązują na wszystkich obszarach żeglugi (A1, A2, A3 i A4). Ważne jest także to, że uzyskanie uprawnień LRC obejmuje również uprawnienia SRC, więc nie trzeba odbywać dwóch odrębnych kursów, jeśli chce się uzyskać Long Range Certificate. Uprawnień tych najczęściej potrzebują osoby, które prowadzą działalność komercyjną na morzu.

Międzynarodowe licencje i certyfikaty żeglarskie

RYA – Royal Yachting Association

Royal Yachting Association (RYA) to renomowana brytyjska instytucja z długą historią i imponującym dziedzictwem w dziedzinie szkoleń żeglarskich. Programy szkoleniowe RYA cieszą się ogromnym uznaniem na całym świecie, a certyfikaty wydawane przez tę organizację nie tylko potwierdzają umiejętności w zakresie żeglarstwa rekreacyjnego, ale również otwierają drzwi do pracy w międzynarodowym środowisku jachtowym.

RYA oznacza Królewskie Stowarzyszenie Żeglarskie. Założone w 1875 roku jako Stowarzyszenie Żeglarstwa Regatowego, RYA stało się krajowym organem zarządzającym żeglarstwem na jachtach balastowych, jachtach motorowych, żeglowaniem rekreacyjnym, wszystkimi formami żeglarstwa regatowego, pontonami RIB i łodziami sportowymi, windsurfingiem oraz rekreacyjnymi skuterami wodnymi. To także wiodący organ reprezentacyjny w zakresie żeglugi śródlądowej.

RYA istnieje po to, aby zachęcać więcej ludzi do uprawiania sportów wodnych, promować bezpieczne praktyki żeglugi oraz podnosić standardy żeglarstwa w Wielkiej Brytanii poprzez swoją sieć ponad 2400 uznanych przez RYA ośrodków szkoleniowych w ponad 58 krajach oraz ponad 1500 zrzeszonych klubów żeglarskich.

W systemie RYA istnieją trzy certyfikaty żeglarskie:

  1. Yachtmaster Coastal
  2. Yachtmaster Offshore
  3. Yachtmaster Ocean

Certyfikaty Kompetencji RYA dostępne na poziomie Advanced Powerboat oraz RYA Yachtmaster® Coastal, Offshore i Ocean, to dobrze znane dokumenty, które cieszą się ogromnym szacunkiem na całym świecie.

Oprócz tego w ofercie RYA dostępne jest ponad 100 kursów dostarczających wiedzę z różnych dziedzin żeglarstwa i innych sportów wodnych. W przeciwieństwie do innych kwalifikacji RYA, Certyfikaty Kompetencji nie są wydawane po ukończeniu formalnego kursu szkoleniowego, ale uzyskuje się je poprzez pomyślne zdanie egzaminu, który sprawdza twoje umiejętności, wiedzę i doświadczenie.

ICC – International Certificate of Competence

Międzynarodowe Świadectwo Kompetencji (ICC) to dokument, który może być wydany każdej osobie, która ukończyła pewne krajowe kursy żeglarskie lub zdała egzamin potwierdzający niezbędne kompetencje do prowadzenia jednostek pływających w celach rekreacyjnych. Najpopularniejsze ICC jest wydawane przez Royal Yachting Association (RYA) i ma na celu dostarczenie dowodu kompetencji, gdy jest to wymagane przez urzędników w kraju, który odwiedzasz (czyli kraj, którego nie jesteś obywatelem ani rezydentem).

Międzynarodowe Świadectwo Kompetencji (ICC) zostało opracowane pod auspicjami Komitetu ds. Transportu Śródlądowego Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych ds. Europy (UNECE). W ramach Rezolucji nr 40 ds. Transportu Wodnego Śródlądowego Komitet ds. Transportu Śródlądowego UNECE, rządu Wielkiej Brytanii zaakceptował Rezolucję nr 40 i upoważnił Królewskie Stowarzyszenie Żeglarskie (RYA) do wydawania brytyjskich ICC w jego imieniu.

Rezolucja nr 40 szczegółowo określa, w jaki sposób i dla kogo może być wydawane ICC, wymagania programowe i wygląd świadectwa. Rezolucja ta zawiera również listę krajów, które zawiadomiły Sekretariat UNECE, że zaakceptowały tę rezolucję.

Aby dowiedzieć się więcej na temat Rezolucji ICC nr 40, można odwiedzić dedykowaną stronę internetową.

Celem uzyskania świadectwa jest zapewnienie jednego rządowi danego kraju, że posiadacz świadectwa jest wystarczająco kompetentny do prowadzenia jednostki pływającej w celach rekreacyjnych, pomimo braku świadectwa żeglarskiego odwiedzanego kraju.

Aby uzyskać ICC, musisz wypełnić wniosek o ICC. Możesz uzyskać formularz wniosku ze strony internetowej RYA lub poprosić o niego w Dziale Certyfikacji Królewskiego Stowarzyszenia Żeglarskiego (RYA). Jeśli już posiadasz jedno z certyfikatów RYA, takie jak RYA Day Skipper, jesteś uprawniony do uzyskania ICC.

Jeśli nie masz certyfikatu RYA, na przykład RYA Day Skipper, będziesz musiał przejść krótką ocenę w jednym z zatwierdzonych ośrodków szkoleniowych RYA.

ISSA – International Sailing School Association

Międzynarodowe Stowarzyszenie Szkół Żeglarskich (ISSA) to międzynarodowa organizacja, która ma na celu ustandaryzowanie szkoleń i certyfikacji w żeglarstwie w Europie. ISSA to największe stowarzyszenie prywatnych szkół i organizacji żeglarskich w Polsce, które ma długą historię szkolenia i kształcenia osób w żeglarstwie. ISSA stanowi międzynarodowy standard dla nowoczesnego, popularnego, swobodnego i odpowiedzialnego żeglowania rekreacyjnego. Certyfikaty wydawane przez ISSA stanowią potwierdzenie praktycznych umiejętności w żeglowaniu.

Od początku 2014 roku, certyfikaty żeglarskie i motorowodne ISSA GLOBAL są wydawane w Anglii i mają jednolity wzór obowiązujący na całym świecie. Te certyfikaty są uznawane w krajach Unii Europejskiej. ISSA zostało założone w 1927 roku pod auspicjami Międzynarodowej Organizacji Pracy i obecnie ma ponad 320 instytucji członkowskich z ponad 160 krajów. Wprowadzony niedawno w Polsce system szkolenia i certyfikacji ISSA GLOBAL dla sterników jachtów śródlądowych i morskich, a także kwalifikowanej załogi tych jachtów, zyskuje coraz większą popularność.

Certyfikaty ISSA Global są uznawane przez administracje w wielu krajach Europy i na całym świecie. Są one doceniane i rekomendowane przez wiele firm czarterowych i ubezpieczeniowych. Stało się tak również dlatego, że federacja ISSA GLOBAL od samego początku przyjęła, że jej działalność szkoleniowa opiera się na standardach opisanych w Rezolucji nr 40 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNECE) dotyczącej Międzynarodowych Dokumentów Kwalifikacyjnych Kompetencji (ICC).

IYT – International Yacht Training

International Yacht Training (IYT), z siedzibą na Florydzie, posiada własną szkołę żeglarską i udziela licencji ponad 50 innym szkołom partnerskim na całym świecie. Certyfikaty IYT są rozpoznawalne i honorowane na wodach na całym globie. IYT oferuje kursy zarówno żeglarskie, jak i motorowodne, których programy zostały zatwierdzone przez takie renomowane organizacje jak US Coast Guard i British MCA (Maritime Coastguard Agency). W praktyce, około 95% profesjonalnych załóg na jachtach żaglowych i motorowych posiada certyfikaty IYT.

International Yacht Training wydaje dwa rodzaje certyfikatów:

  1. Certyfikaty rekreacyjne, przeznaczone dla jednostek o długości poniżej 24 metrów.
  2. Certyfikaty zawodowe, które są wymagane do prowadzenia jednostek o długości powyżej 24 metrów.

Dodatkowo, IYT opracowało i zatwierdziło programy dla różnych kursów doszkalających, takich jak nawigacja, meteorologia, itp. International Yacht Training wydaje również certyfikaty radiooperatora VHF.

ASA – American Sailing Association

American Sailing Association (ASA) zostało założone w 1983 roku z prostym celem: nauczać ludzi żeglować w sposób bezpieczny i sprawdzony. W celu osiągnięcia tego celu ASA postanowiła ustalić standardy, na podstawie których można by ocenić poziom wiedzy i umiejętności żeglarza. Były to pierwsze takie jednolite standardy w Stanach Zjednoczonych dotyczące żeglarzy na jachtach balastowych.

ASA ustanawia standardy dla programów certyfikacji żeglowania, obejmując takie kategorie jak: Żeglowanie na jachtach balastowych, Żeglowanie na małych łodziach oraz Żeglowanie na katamaranach. Dodatkowo, ASA opracowuje standardy dla szeregu kompetencji, które mają na celu uzupełnienie głównych certyfikatów. Obejmuje to między innymi takie szkolenia jak manewrowanie w porcie, pogoda, nawigacja i radar.

Dziś ASA to zrzeszenie szkół żeglarskich, firm czarterowych, profesjonalnych instruktorów żeglowania i żeglarzy, z ponad 400 akredytowanymi szkołami żeglarskimi na terenie Stanów Zjednoczonych oraz w rejonach Karaibów, Europy, Ameryki Środkowej i Azji. Te akredytowane szkoły oferują certyfikaty ASA osobom, które spełniają wymagania na danym poziomie. Do tej pory szkoły ASA wydały żeglarzom ponad pół miliona certyfikatów.

Nauka żeglowania to dopiero początek. Dzięki współpracy z organizacjami ekologicznymi, ASA staje się liderem w walce o ochronę naszych oceanów. Dzięki inicjatywom ASA, społeczności, które były wcześniej pomijane, zaprasza się do udziału w stylu życia żeglarskim. Nasi członkowie wyruszają na żeglarskie przygody dookoła świata, wykorzystując wiedzę zdobytą w salach lekcyjnych ASA. American Sailing Association stanowi przykład, jakie działania może podejmować organizacja, aby stworzyć środowisko otwarte dla wszystkich.

IPC – International Proficiency Certificate

Międzynarodowe Świadectwo Umiejętności (IPC) jest przydatne podczas czarterowania w większości europejskich i śródziemnomorskich akwenach. Amerykańskie Stowarzyszenie Żeglarskie (ASA) oferuje możliwość uzyskania Międzynarodowego Świadectwa Umiejętności (IPC) dla żeglarzy dostępne w Stanach Zjednoczonych. Służy ono jako dowód kompetencji w zakresie czarterowania jachtów bez załogi dla firm czarterowych działających w basenie Morza Śródziemnego.

Wymagania dotyczące IPC:

  1. Musisz być certyfikowanym żeglarzem ASA.
  2. Musisz posiadać certyfikaty co najmniej z kursów ASA 101 Basic Keelboat Sailing, ASA 103 Basic Coastal Cruising i ASA 104 Bareboat Cruising.
  3. Musisz mieć ważne członkostwo w ASA lub członkostwo instruktora ASA.

SLC – The International Sailing License and Credentials

Międzynarodowe Świadectwo Żeglarskie (SLC) to licencja rekreacyjnego żeglowania, ważna na całym świecie włączając w to firmy czarterowe jachtów w Europie i na Seszelach. Aby uzyskać SLC, kandydat musi ukończyć samodzielnie kursy teoretyczne online, udokumentować wystarczające doświadczenie w żeglowaniu na jednostkach o zbliżonym rozmiarze oraz wykazać praktyczne umiejętności żeglowania zgodnie z międzynarodowymi standardami żeglarskimi. Aby uzyskać SLC, musisz już posiadać patent żeglarski wydaną przez rząd krajowy.

Będziesz musiał zdać zestaw teoretycznych kursów i testów online przygotowanych dla czarterujących jachty bez załogi, przedstawić dowód na wcześniejsze wystarczające doświadczenie w żeglowaniu oraz zademonstrować umiejętności żeglowania zgodnie z międzynarodowo ustanowionymi standardami żeglugowymi.

Osoba posiadająca Świadectwo Żeglarskie (SLC) musi udokumentować co najmniej 50 dni żeglowania, z czego 25 dni musi być jako kapitan jednostki. Ponadto na karcie SLC widnieje oznaczenie rozmiaru jednostki. Rozmiar ten jest obliczany jako większy z dwóch wymiarów: albo 3 metry większy niż największa jednostka, którą posiadacz kierował jako kapitan co najmniej 5 razy.

Dodatkowo, przy wydawaniu lub ponownym wydawaniu SLC, posiadacz musi udowodnić, że żeglował co najmniej 10 razy w ciągu ostatnich dwóch lat lub 5 razy w ciągu ostatniego roku.

Chorwacka licencja Voditelj Brodice

Dokument Voditelj Brodice B jest wydawany przez Chorwackie Ministerstwo Transportu, Żeglugi Morskiej i Infrastruktury. Jest to ważna i uznawana licencja w Chorwacji. Aby uzyskać ten dokument, należy mieć ukończone co najmniej 16 lat i zdać egzamin z wiedzy i umiejętności żeglarskich przed chorwacką komisją. Posiadając Voditelj Brodice, nie jest wymagane posiadanie dodatkowego certyfikatu radiooperatora SRC, ponieważ jest on również częścią tego szkolenia i egzaminu. Nie jest wymagane żadne wcześniejsze doświadczenie w żeglowaniu.

Aby uzyskać tę licencję, osoba musi:

  1. Mieć ukończone 16 lat i zdać egzamin zgodnie z określonym programem,
  2. Jeśli osoba ma pomiędzy 16 a 18 rokiem życia, nie może obsługiwać łodzi z mocniejszym silnikiem niż 15 kW (20 KM),
  3. Po ukończeniu 18 roku życia, nie ma już ograniczeń co do mocy urządzeń napędowych (silników), i ma prawo pływać z każdym statkiem zarejestrowanym jako jacht.

Wynikiem ukończenia kursu i zdania egzaminu jest uzyskanie uprawnień do kierowania:

  1. Jachtami żaglowymi, motorowymi i katamaranami do 30 ton wyporności brutto BRT (GT).

Dodatkowo przedstawiamy listę patentów z innych krajów honorowanych przez chorwackie władze.

Podsumowanie

Powyższe dane przedstawione są wyłącznie w celach informacyjnych. Zawsze prosimy o przesłanie kopii licencji do doradcy GlobeSailor, który sprawdzi z lokalnym operatorem jego wymagania formalne i powiadomi cię, czy twoja licencja zostanie zaakceptowana. Jeśli masz dodatkowe pytania dotyczące swojej licencji i certyfikatów, nie wahaj się skontaktować z naszymi ekspertami ds. czarteru jachtów GlobeSailor.